Ameliyattan önce tümörün evresinin iyi belirlenmesinin hem yaşam süresi tahmini tayininde hem de tedavi seçiminde faydaları vardır. Çünkü artık nonoperatif yöntemler ile tümör yaygınlığı hakkında detaylı bilgi sağlanabilir. Tomografide hem tanı konur hem de tümörün cerrahi olarak geride tümor dokusu bırakmadan çıkarılabilirliği belirlenir. Özellikle yakın ve uzak metastaz varlığı ve tümörün ana vasküler elemanlarla (superior mezenterikarter veven, hepatikarter, vena porta) ilişkisi belirlenir.

Pankreas kanserinde evreleme;

Evre I: Tümör pankreas sınırları dışına çıkmamış, lenfnodumetastazı yok.

Evre II: Tümör pankreas dışındaki yakın komşu dokulara taşmış, fakat lenfnodumetastazı yok.

Evre III: Lenfnodumetastazı var.

Evre IV: Uzakmetastaz var

Pankreas kanserinde tedavi nasıl yapılır?

Pankreas kanserlerinin en etkin tedavisi cerrahidir. Hastanın genel durumu izin verdiği takdirde ve tümör cerrahi olarak çıkarılabilir ise mutlaka cerrahi tedavi uygulanmalıdır. Evre 0, IA ve IB için tedavi planı, standart tedavi planı, pankreasın bir kısmı veya tamamı ile pankreasa komşu doku ve organların çıkarılmasıdır. Tümörün bulunduğu yere göre değişik cerrahi teknikler mevcuttur. Standart uygulanan cerrahi tedavi Whipple operasyonudur. Safra kanalı safra kesesi ile birlikte, mide ve 12 parmak bağırsak, pankresaın baş kısmı ile birlikte çıkarılır. Geri kalan pankreas, safra kanalı ve mide ince bağırsak ile yeniden birleştirilir. Kanser pankreasın gövde ve kuyruk bölümünü tuttuğu zaman, distal pankreatektomi ile birlikte splenektomi uygulanır. Ameliyat sonrası kemoterapi verilebilir.

Evre IIA için tedavi planı, tümör çıkarılabilir olduğu zaman standart tedavi pankreasın çıkarılmasıdır. Cerrahi tedavi sonrasında kemoterapi verilir. Tümörün ameliyat esnasında çıkarılamayacağı düşünülürse, biyopsi yapılmalıdır. Barsak veya safra kanalında tıkanıklık oluşturuyorsa, bu şikayetleri gidermeye yönelik tedaviler yapılmalıdır. Ameliyat öncesi tümörün damarlar veya organlar lainvazyonu sonucu çıkarılacağı düşünülüyorsa, ameliyat öncesi kemoterapi (neoadjuvan) yapılır.

Evre IIB ve III tedaviplanı, tümör pankreası çevreleyen büyük kan damarları ve sinirler dışında, duodenuma, safra kanalına, lenfnodlarına ve pankreas etrafındaki diğer çevre dokulara yayılmıştır. tümör cerrahi olarak çıkartılamaz (unrezektabl). Tedavi genel olarak kemoterapi bazlıdır. Bu hastalar ameliyat öncesi neoadjuvan kemoterapi veya kemoradyoterapiden fayda görebilirler, tümörleri küçülebilir ve bir kısmı ameliyat edilebilir evreye gerileyebilirler.

Evre IV tedavi planı, bu evrede kanser vücudun diğer bölgelerine yayılmıştır. Bu noktada şikayetleri azaltmak için çaba harcanmalıdır. Kemoterapi yapılabilir. Tümörün cerrahi olarak çıkarılamayacağı vakalarda palyatif tedaviler yapılır. Bazı şikayetlerin tedavisi yaşam kalitesini artırabilir. Safra yollarının tıkanıklığına bağlı sarılık varsa, ERCP ile endoskopik yolla safra kanalına plastik stent yerleştirilebilir. Plastik stent yerleştirilemezse, ciltten safra drenajı yapılmalıdır. Mide barsak sisteminde bir tıkanıklık varsa, endoskopik bir stent yerleştirilebilir. Yapılamadığı durumlarda mide ile ince barsak arasına bir bağlantı (gastroenterostomi) yapılarak, hastanın yemek yiyebilmesi sağlanır. Ağrı kontrolü için ağrı kesicilerin fayda etmediği vakalarda çöliakpleksus (midenin arkasındaki sinir ağı) blokajı yapılabilir.