Meme kanseri kadınlarda en sık görülen kanserdir. Kadınlarda akciğer kanserinden sonra en çok kansere bağlı ölüm nedenidir. Toplumlar arası farklılık göstermekle birlikte batı toplumlarında yaklaşık her 8 kadından birinde hayatı boyunca meme kanseri gelişmektedir. Meme kanseri görülme sıklığı geçmişten günümüze sabit bir artış göstermektedir.
Risk Faktörleri
Cinsiyet: Kadın olmak başlı başına risk faktörüdür. Kadınlarda daha fazla meme kanseri gelişmesinin temel nedeni, kadınlardaki dokunun sürekli östrojen ve progesteronun büyümeyi tetikleyici etkisi altında kalmasıdır.
Yaş: Meme kanseri riskini arttıran bir faktördür. Yaş ilerledikçe meme kanseri riski artmaktadır.
Ailesel meme kanseri öyküsü varlığı: Meme kanserli kadınların bayan akrabaları daha yüksek riske sahiptir. Meme kanserli kişilerin anneleri normal populasyona oranla 2 kat, kız kardeşleri ise 2.5 kat daha fazla riske sahiptir.
Genetik risk faktörleri: Son yıllarda, ailevi meme kanseri ile genetik veriler bazında farklı genler izole edilmiştir. Meme kanserinin yaklaşık % 5 -10’u anne ve babadan kalıtsal olarak geçen bozuk genler sonucu oluşur. Meme kanseri riskini arttıran iki gen BRCA 1 ve BRCA 2 dir. Bu genlerden birinde değişikliğe sahip kadınlarda meme kanserine yakalanma riski % 50 – 85’dir. Unutulmaması gereken bir gerçekte meme kanseri gelişen kadınların on hastanın 9’unda kalıtımsal faktörler yoktur.
Bir memesinde meme kanseri olanlarda, diğer memede meme kanseri gelişme riski 3–4 kat artmaktadır.
Atipik hiperplazi ile giden meme hastalıkları (atipik duktal hiperplazi, atipik lobuler hiperplazi) meme kanseri riskini arttırmaktadır. Fibrokistik hastalık, basit fibroadenom, adenosis(sklerozan olmayan), benign filloides tümörü, yağ nekrozu, mastit, duktal ektazi gibi meme dokusunda aşırı hücre çoğalmasına neden olmayan durumlar, meme kanseri riskinde artışa neden olmazlar.
Adet Dönemleri: Erken menarj, geç menapoz meme kanseri gelişiminde bir risk faktörüdür. Kadınlar hayatları boyunca hormonal siklusa ne kadar uzun süre maruz kalırsa o karda risk altında kalacak demektir.
Hiç çocuk doğurmamış olmak veya ilk doğumunu otuz yaşından sonra yapmak meme kanseri riskini hafifçe arttırmaktadır. Emzirmenin de yaşam boyu adet dönemlerinde azalma sonucu koruyucu etkisi ortaya çıkmaktadır.
Işın Tedavisi: Çocukluk çağında göğüs bölgesine radyoterapi uygulanması meme kanseri gelişme riskini arttırmaktadır.
Doğum kontrol hapı ve menapoz sonrası hormon tedavisi: Doğum kontrol hapı kontraseptiflerin kullanımının meme kanseri gelişimindeki yeri tartışmalıdır. Çalışmalar oral kontraseptiflerinin meme kanseri riskini hafif arttırdığını göstermektedir.
Bu risk ilaç kesilince azalmaya başlamakta ve on yıl sonra kullanamayanlarla eşitlenmektedir. Düşük doz östrojen preperatlarının kullanımında bu riskin daha az olduğu vurgulanmaktadır.
Çalışmalar, uzun süreli menapoz sonrası hormon tedavisinin kanser riskini arttırdığı, kısa süreli kullanımda herhangi bir risk olmadığını göstermiştir. Meme kanser riskini arttırıcı etkisi yanında, osteoporoz ve kardiyovasküler hastalıkları anlamlı şekilde önlediği unutulmamalıdır. Eğer menapoz sonrası hormon tedavisine karar verilirse, en uygun olanı en düşük dozlarda ve kısa süreli olanıdır.
Alkol tüketimi, fiziksel aktivite azlığı ve fazla kiloda meme kanseri riskini arttırmaktadır.
Meme kanserinin tedavisi için birçok yöntem birlikte kullanılması ile mümkündür. Cerrahi tedavi, kemoterapi, radyoterapi ve hormonal tedavi birlikte kullanılmaktadır.
Cerrahi tedavi, meme ameliyatların başladığı ilk yıllara göre daha az doku alınarak, memenin korunmasıda mümkün olarak, benzer başarı oranları sağlanabilmektedir. Cerrahi tedavide kitlenin olduğu bölge çıkartılırken aynı seansta koltuk altındaki lenf bezleride değerlendirilir. Gerekli ise koltuk altındaki lenf bezleride çıkarılabilir. Son yıllarda yapılan sentinel lenf nodu biyopsi (mavi boya tekniği) yöntemi ile koltuk altındaki ilk boyanan lenf bezi çıkarılarak patolojik incelemesi operasyon sırasında yapılabilmektedir. Lenf bezlerinde kanser hücresi saptanırsa, koltuk altı lenf bezlerinin temizliği gerekmektedir. Ameliyat öncesi cerrah hastası ile değişik ameliyat tekniği (meme koruyucu cerrahi veya mastektomi) ve memenin korunabilme ihtimalini konuşup, bu konuda ameliyat öncesi hastaya bilgi vermelidir.
Ameliyat sonrası dönemde hastanın kemoterapi, radyoterapi ve hormonal tedavisi kararlaştırılmadır. Hasta ilk iki yıl süresince üç ayda bir, beş yıla kadar altı ayda bir, beş yıldan sonra yılda bir kontrollere gelmelidir. 
