Meme Ağrısı
Meme Ağrısı (Mastalji) Hangi Sıklıkta Görülür?
Meme ağrısı, kadınlar arasında meme ile ilgili hekime başvurulan en sık yakınmadır. Her 3 kadından 2’si dönem dönem meme ağrısı çeker. Hastaların büyük çoğunluğu hekime başvurmaz. Ağrısı olan her üç kişiden ancak birisi kadın doğum uzmanı veya meme hastalıkları ile ilgilenen bir genel cerrahi uzmanına başvurur. Bu ağrıların ancak % 15-20′sinin tedaviye ihtiyacı vardır.
Meme Ağrısının Çeşitleri Nelerdir?
Meme ağrılarını adet dönemi ile ilişkili siklik ağrılar, adet dönemi ile ilişkili olmayan nonsiklik ağrılar ve meme dışı göğüs duvarı ile ilişkili olanlar olarak üç gruba ayrılabilir.
Memede adet öncesi , memede ödem ve hacim artması ile gerginlik ve ağrı hissedilir. Adetin başlaması ile birlikte bu ağrılar kaybolur. Ağrıların yaklaşık % 70 – 80’i bu şekilde adet dönemi ile ilişkili siklik ağrılardır. Genellikle 30-40 yaşlarında sık görülür.
Nonsiklik ağrı, memede adet dönemleriyle ilgili olmadan oluşur. Ağrı, memenin belirli bir bölgesinde hissedilir ve genellikle 40-50′li yaşlarda görülür. Ağrı bazen kolda, omuz veya koltuk altında da hissedilir.
Kas iskelet sisteminden köken alan ağrı çoğu zaman tek taraflı ve ağrının olduğu alana bası uygulamak ağrıyı arttırır.
Meme Ağrısı Nedenleri Nedelerdir?
Memede ağrının gerçek sebebi genel olarak tam bilinemez. Kişinin hormonal durumu ile ağrının ilişkisi bulunmaktadır. Fibrokistik hastalık, meme ağrıların en sık görülen nedenidir. Gene memede belli büyüklüklere ulaşan kistler, ağrı şikayetine neden olabilir. Memede abse veya enfeksiyon gelişen hastalarda da memede ağrı önemli bir klinik bulgudur. Beraberinde kızarıklık, ısı artışı ve şişme gibi bulgular da vardır. Memede oluşan travmalar, meme venlerinde tromboz oluşması meme kaynaklı nadir ağrı nedenlerindendir. İri göğüslü kadınlarda ortaya çıkan ağrının en önemli nedeni memenin ağırlığıdır.
Meme dokusu üzerindeki kas ağrıları ve kaburgalara ait artritlerde memede ağrı şikayeti ile hekime başvurmayı gerektirebilir. Kişilerin psikolojik durumlarda meydana gelen değişiklikler meme ağrılarının önemli bir sebebini oluşturur. Aile yakınları arasında veya yakın çevrede meme kanseri ortaya çıkan kadınlarda meme ağrısı artışı da sık gözlenen psikolojik bir problemdir.
Tanı ve Tedavi Nasıl Yapılır?
Fibrokistik meme tehlikeli değildir, oluşturduğu şikayetler ile rahatsız edici bir durumdur. Fibrokistik meme, kansere yakalanma riskini artırmaz. Memede oluşan değişiklikler meme muayeneleri sırasında kanserli kitlelerin bulunmasını ve algılanmasını zorlaştırır. Bazı durumlarda bu alanlarda görülen bazı patolojik değişimler memede kanser gelişme riskini arttırır. Ayırıcı tanı için biyopsi gerekebilir.
Hastada ağrının karakteri sorgulanmalıdır. Adet dönmeleri ile ilişkisi, ne kadar sürdüğü, nasıl geçtiği, günlük veya iş hayatında sıkıntı oluşturup oluşturmadığı öğrenilmelidir. Ağrının kendiliğinden mi yoksa ilaç alımı ile geçtiği bilinmelidir. Fizik muayene sonrasında 40 yaş altı kadınlarda meme ultrasonu ve 40 yaş üzerinde mamografi ve meme ultrasonu yapılır.
Meme ağrısı olan hastalarda , memede ağrı ile kitle ele geliyorsa, adet görmekle değişmeyen ve hep aynı noktada olan ağrı hissediyorsa ve memede ağrı ile birlikte kızarıklık, şişme, ısı artışı gözleniyorsa mutlaka bir hekime muayene olmak gerekir.
Öncelikle meme ağrısının bilinen bir etken mevcutsa, o nedene yönelik tedavi yapılmalıdır. Enfeksiyon saptandıysa, abse veya enfeksiyon tedavisi yapılmalıdır. Bunun dışında büyümüş kistlerin iğne ile boşaltılması, meme içinde büyüyen kitlelerin ameliyatla çıkarılması, meme içinde veya süt kanalı çevresindeki iltihapların antibiyotik ilaçlarla kurutulması, stresin yol açtığı ağrılar için anksiyolitik ilaçlar alınması, miyalji veya romatizmal nedenlere bağlı meme ağrılarında nedene yönelik tedavi yapılması bunlardan bazılarıdır.
Ağrı adet dönemi ile ilişkili ve ciddi şikayet yol açmıyorsa tedavi gerektirmez. Bunun dışında ağrı yakınmasını azaltıcı bazı tavsiyeler ve ilaçlar kullanılabilir. Kahve, çay, kolalı içecekler, çikolata gibi yiyeceklerin kesilmesi ile kafein alımı sınırlandırılabilir; bira peynir şarap gibi mayalı gıdalar azaltılabilir. Memeye uygun beden sütyen giyilmesi de rahatlama sağlamaktadır. Yağ alımını azaltmak, lifli gıda ve meyve alımını artırmak, kilo almamak, yürüyüş ve egzersiz yapmak ağrı şikayetini azaltmakta faydası olabilir. Aspirin, parasetamol veya analjezikler ağrının azalmasında etkili olurlar. E vitamin preperatları ve çuha çiceği yağı (evening primrose oil), memede rahatlama sağlar. Son yıllarda “keşiş otu, agnus castii” içeren preparatlar da sıklıkla kullanılmaktadır.
Meme Ağrısı ve Kanser Arasındaki İlişki Nasıldır?
Meme ağrısı olan kadınların en büyük korkusu, kanser olma ihtimalidir. Meme ağrısı ile kanser arasında direkt bir ilişki yoktur. Yalnız meme kanseri olan hastaların az bir kısmında diğer şikayetler ile birlikte ağrı olabilir.